Blog: Nepal; een jaar later

*25 april 2015*

Een trieste dag in Nepal. Vandaag, precies 1 jaar later, staan we opnieuw stil bij de 9.000 mensen die zijn omgekomen in de aardbeving. De 25.000 gewonden. De 1 miljoen mensen die hun huis kwijtraakten. Miljoenén Nepalezen die een dierbare verloren. Ons hart gaat uit naar 30 miljoen Nepalezen die met een trauma rijker het dagelijkse leven weer proberen op te pakken.

De bijna 500 naschokken die volgden houden dit trauma tot op de dag van vandaag springlevend. Noodhulp heeft een bijdrage kunnen leveren aan het verzachten van enig leed. Wederopbouw is nog nauwelijks op gang gekomen.

De herinneringen aan onze hulpmissie in het epicentrum van de tweede beving in Nepal staan nog haarscherp op mijn netvlies. Nog nooit heb ik mij zo nederig gevoeld als toen we in een 22 uur durende trip door compleet verwoest berggebied van Sindhupalchowk de zakken rijst, dahl (linzen), thee, dekens en tentdoeken overhandigden aan de compleet reddeloze dorpsbewoners. Onder politiebegeleiding moesten we eerst tien -ook compleet verwoeste- dorpen met -ook compleet reddeloze- dorpsbewoners passeren om het aan ons toegewezen dorp hoog afgelegen in het donker te bereiken. Bij het aangezicht van al die mensen zittend op de hopen puin, bekroop mij voor de zoveelste keer een paniekerig gevoel van schaamte.., dat we maar zo weinig konden betekenen. Voor 137 families brachten we die dag eten, binnen een week zou dat eten op zijn. Kon mijn credo ‘de druppel die de steen uitholt’ nog wel op tegen die veel tegengeworpen ‘druppel op de gloeiende plaat’? De verwoesting en bijkomende hulpvraag was zó immens groot.. En de beschikbare hulp even zo klein.

In de internationale media is het afgelopen jaar volop bericht over alles wat er mis gaat in de hulpverlening na zo’n ramp. Nu zou media -naar het schijnt- zijn geld niet verdienen als ze zouden rapporteren over wat er zoal góed gaat. Enfin, er gaat inderdaad ook heel veel fout. De Kathmandu Post kopte deze winter “Survivors of the earthquakes die of cold”. Even later, na een heftige 5.5 naschok in het al zwaar getroffen Sindhupalchowk, verscheen het ironische bericht “Don’t worry, we are fine. We still live in tents. – the villagers of Sindhupalchowk”. En dat is allemaal goed fout. Daarbovenop kwam dit jaar een zes maanden durende politieke blokkade aan de grens met India, economisch gezien een nóg veel grotere ramp voor Nepal. Het land, inclusief internationale hulp kwam plat te liggen door een gebrek aan brandstof, kookgas, medicijnen en voedsel. Toen bleef het zo goed als stil in de internationale kranten.

Brandpunt documenteerde over de gul gedoneerde euro’s aan Giro 555 die het einde van de slingerweg langs corruptie, inefficientie en gebrek aan coördinatie niet haalde waardoor hulp aan slachtoffers uitbleef. Hoe frustrerend is dat! Niet alleen voor de donateurs kan ik je vertellen. Ook voor de hulpverleners, de grotere professionele hulporganisaties (die de klappen van de media opvangen) en de vele kleine initiatieven.

Onze bescheiden poging van destijds, op voor ons onbekend ‘noodhulp-terrein’, begint iets aan significantie terug te winnen. In ieder geval wisten we iedere aan ons toevertrouwde euro te plek te brengen. Dat blijkt nu, achteraf, een grote prestatie van een klein initiatief. De lokale mensen weten de weg en hebben de contacten, geef ze een gevulde jeep en ze geven simpelweg gas. En jij moet mee. Wat? Ja natuurlijk! Om de mensen thuis te vertellen wat we hebben kunnen doen met hun steun. En voor je het weet ben je aan de meest angstige, meest nederige en tenslotte ook meest dankbare dag van je leven begonnen. Al zou ik een poging wagen, die dankbaarheid op de gezichten van de mensen.. ik zou het nooit over kunnen brengen. Vele grote en kleine hulpinitiatieven gingen zo te werk en er heerste een geweldige samenwerking en verbroedering. Ondanks dat was er inderdaad ook de chaos, de onherbergzaamheid van het landschap, de risico’s en het aanhoudende politieke drama. Dit te aanschouwen maakt dat ik ook zo goed de behoefte begrijp aan orde, coördinatie, veiligheid van hulpverleners en professionaliteit. Dit blijkt in de uitvoering nog te hoog gegrepen voor een land als Nepal, daarvoor is de situatie en problematiek ook veel te complex.

Ondertussen rammelt de aarde hier door. Strompelt het leven op de Nepalese straten verder. Wijst de media met de vinger naar de hulporganisaties. De hulporganisaties naar de Nepalese overheid. De Nepalese overheid naar India. En India weet van niks. De Himalayan Times kopt vandaag “Mega reconstruction campaign kicks off” met een kleurrijke foto waarin de Nepalese president en prime minister de eerste ceremoniële steen leggen van de €4 miljard toegezegde internationale steun. Geduld is een schone zaak in Nepal.

Wij ontsteken vandaag de kaarsen. En de wereld kijkt weer even mee. Bedenk bij het openslaan van je krant, dat iedere simplificatie van de problematiek de Nepalese bevolking veel tekort doet. Die zijn zelf allang begonnen. Niet lullen maar poetsen, daar kom je namelijk wél verder mee.

Hilde Bleijswijk